Buiten op weg met het OutdAre Teaching Compass


Gorik Van Helleputte
Lerarenopleiding UCLL Heverlee
Gorik.vanhelleputte@ucll.be

Als leerkracht naar buiten gaan om leerkansen te bieden is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Een idee voor een buitenles vertaald krijgen naar een geslaagde praktijk vraagt om een bepaalde buitenles-mindset. Een buitenles laat zich namelijk niet zo makkelijk programmeren. Als je naar buiten gaat wil je maximaal kunnen inspelen op zowel je leerlingen alsook de leerkansen uit de omgeving. Tegelijk wil je je les laten landen bij de vooropgestelde doelen en binnen de vooropgestelde termijn. Dat is soms moeilijk navigeren.

Daarom ontwikkelden we het OutdAre Teaching Compass (OCT). Dit kompas helpt je om je praktijk vorm te geven aan de hand van vier ‘richtinggevende’ outdoor learning mindsets:

  • Zoeken
  • Uit-Zoeken
  • Be-Zoeken
  • Onder-Zoeken

Het centrale idee is dat je je leerdoelen en -activiteiten uitwerkt vanuit een outdoor learning mindset. 

Het OutdAre Teaching Compass is opgebouwd als een kwadrant.

In de kern, ‘waar het om draait’, staat het leren van het kind centraal. Op beide assen van het OutdAre Teaching Compass staan de twee meest bepalende parameters die een impact hebben op het leren van het kind als we naar buiten gaan: enerzijds de relatie met de leerkracht (verticale as) en anderzijds de relatie ten aanzien van de ruimte (horizontale as).

De verticale leerkracht-as wordt onderbouwd vanuit het inzicht dat de leerkracht-leerling-relatie gezien wordt als één van de meest impactvolle aspecten op het leren van het kind (Hattie J. (2007)). De inkleuring van deze relatie wordt sterk bepaald door de instructie-stijl. Een meer taakgerichte instructie wordt gekenmerkt door een sturende interactiewijze waar gesloten vragen van de leerkracht leiden tot heldere afgebakende antwoorden. Een meer procesgerichte aanpak is dan meer aansturend van aard waarbij de vragen van de leerkracht eerder open zijn. Niet het vinden van juiste antwoorden staat hier centraal, maar het stellen van goede vragen om zelf tot een persoonlijk antwoord te komen is hier de essentie.

De horizontale ruimte-as wordt onderbouwd vanuit het inzicht dat de ruimte een zeer bepalende factor is voor de wijze waarop het geleerde betekenis krijgt. In de literatuur spreekt men over ‘de ruimte als derde pedagoog’ (Malaguzzi L.) om aan te geven hoe groot de impact van de ruimte is op de ontwikkeling van het individu. We bekijken de ruimte vanuit twee invalshoeken: Ten eerste spreken we over ‘SPACE' als de ruimte contextueel weinig bepalend is. ‘Space’ kan hier gezien worden als ‘bewegingsruimte’ in zowel de fysieke als de mentale zin van het woord. Een voorbeeld hiervan is de speelplaats, een park, … Als de ruimte wel een specifieke context biedt bij een bepaalde inhoud, spreken we van ‘PLACE’. Een voorbeeld hiervan is een bos om bepaalde planten of dieren te observeren, een gebouwbezoek om een bepaald historisch beeld te geven, … Men spreekt dan over ‘place based learning’

Het OutdAre Teaching Compass is een combinatie van beide dimensies. Dat leidt tot een kwadrant met vier delen. Elk deel is evenwaardig en zet een ‘mindset’ in beeld die je buitenles kleurt qua stijl en aanpak. De uitdaging bestaat erin je outdoor learning praktijk afwisselend vorm te geven vanuit elk van deze vier mindsets.

Eens je outdoor-mindset helder is, ga je bekijken hoe je lesdoelen kan vertalen naar concrete leeractiviteiten. De taxonomie van Bloom (---) is een dankbaar hulpmiddel om vervolgens gericht  leerdoelen en -vragen te formuleren. In deze fase gaan we als het ware ‘Bloom-schikken’ met de zes denkordes van Bloom: Onthouden, Begrijpen, Toepassen, Analyseren, Evalueren, Creëren. Eens dat duidelijk is, kan je makkelijk bepalen wat voor vragen, opdrachten, activiteiten, … je kan uitwerken.

Bronnen


A Broad and Balanced Curriculum in Primary Schools: Educating the Whole Child. (2022). Verenigd Koninkrijk: SAGE Publications.


Cannon, H. M., & Feinstein, A. H. (2005). Bloom Beyond Bloom: Using the Revised Taxonomy to Develop Experiential Learning Strategies. Developments in Business Simulation and Experiential Learning: Proceedings of the Annual ABSEL Conference, 32, 348–356.


Hattie, J. (2007). Visible Learning for Teachers: Maximizing Impact on Learning.

Share by: